มี 5 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 13 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 7 วาระ
ในนิสสยปัจจัย มี 13 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 5 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย
มี 3 วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี 2 วาระ ในกัมมปัจจัย มี 13 วาระ ใน
วิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในอาหารปัจจัย มี 13 วาระ ฯลฯ ในสัมปยุตต-
ปัจจัย มี 5 วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี 13 วาระ.

ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[70] 1. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม อาศัยนเหตุธรรม
ที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ.

2. นอารัมมณปัจจัย

[71] 1. นเหตุธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม อาศัย
นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[72] ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 5 วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี 13 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 5 วาระ ในนสมนันตร-
ปัจจัย มี 5 วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี 5 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี
5 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 12 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 13 วาระ

ในนอาเสวนปัจจัย มี 13 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 2 วาระ ในนวิปากปัจจัย
มี 5 วาระ ฯลฯ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ.
สหชาตวาระก็ดี ฯลฯ สัมปยุตตวาระก็ดี พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจ-
วาระ.

นเหตุบทปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

1. อารัมมณปัจจัย

[73] 1. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-
ธรรมที่เป็นวิปากธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
2. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-
ธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
3. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธรรม เป็นปัจจัยแก่นเหตุ-
ธรรมที่เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณ-
ปัจจัย
4. นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม เป็นปัจจัยแก่
นเหตุธรรมที่เป็นวิปากธัมมธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
มี 3 วาระ (วาระที่ 4-5-6)